Dövme Arapça “veşm” kelimesinin Türkçeye tercümesidir. Veşm, sözlükte işaret ve alamet demektir. Çoğulu “vüşum” ve “veşaim”dir.

Veşm kelimesinin başka manaları da vardır. Şöyle ki: Bitkilerin ilk çıkan filizlerine de veşm dendiği gibi, vurma veya bir yerden düşme nedeniyle derinin renginin değişmesine de veşm ismi verilir. Ayrıca iğne ucuyla delinen derinin altına sürme veya bir başka metaın yerleştirilimesi sebebiyle derinin renginin o maddenin rengine boyanmasına (yeşil veya mavi gibi) da yine veşm denilir.[1]

Dövme yaptırana “müstevşime”; dövmesi yapılan maddeye de “vaşime” denir.[2]

Dini terim olarak ise, veşm/dövme kan akacak şekilde derinin iğne ile delinmesinden sonra, sürme ve kurşun tozu gibi bir maddenin deri altına yeşil veya mavi olsun için yerleşmesidir diye tarif edilir.[3]

Dövme yapılmasını lanet eden sahih hadisler nedeniyle cumhur-u ulemaya göre dövme yaptırmak haramdır denilmiştir.[4] İbn Ömer (ra)’den rivayet edilen hadis-i şerifte Rasulullah (sav), saç ekleyen ve eklettirene, dövme yapana ve yaptırana lanet etmiştir.[5]

Dövmede vücudun şekil ve rengini değiştiren ve daimi olarak sabit kalan dövme ile geçici olarak yapılan dövme arasında fark vardır. Haram olduğu ifade edilen dövme şekli birinci kısım dövmelerdir. Çünkü burada yaratılışı değiştirme söz konusudur.  İkincisi kına veya temizlenmesi kolay olan boyalarla deri yüzeyinden yapılan dövme ve nakışlar ki, bu şekil dövme mübahtır. Bu çeşit dövmede hılkate müdahele yoktur. Bu daha ziyade kadının kocasına karşı süslenmesi amacına yönelik olursa daha da güzel olur. Hz. Aişe (ra) validemiz kadının kocasına karşı süslenmesi caizdir demiştir.[6] Bu süslenmenin içinde canlı insan ve hayvan resimleri bulunmamalı; bu süslemeler yabancı erkekler tarafından görülmemelidir. Buna ilaveten yapılan bu süslenmenin cilde zarar vermemesi; gayri müslimlere benzememesi, batıl inanç figürleri bulunmamalı; kadın böyle bir süslenmede bulunacaksa bakılması ve dokunulması haram olan vücut azalarında bunu yaptırmaması gerekir.

Haram olan dövmeye tıbbi operasyonla yapılan ve kimyevi maddelerle derinin renginin değiştirilmesi, örneğin dudakların şişirilmesi gibi hususlar da dahildir.

Maliki ve Şafii mezhebinden bazı alimler menfi anlamdaki dövmenin lanete sebep olan büyük günahlardan saymışlardır.[7]

Haram olan dövme yaptırmış olan birisi her ne kadar bu işi yaptırmış olması nedeniyle yasak ve haram olan bir işi yapmış olsa da kılacağı veya kıldıracağı namazlar sahih olur.[8]

[1] Lisanu’l Arab; el-Misbahu’l Münir; El-Mucemu’l Vasit, “Veşm” maddesi.

[2] İbn Abidin, Reddu’l Muhtar ale’d Dürri’l Muhtar, 1/220 ve 5/239; İbn Kudame, el-Mugni mae’ş Şerhi’l Kebir, 1/94.

[3] İbn Abidin, Reddu’l Muhtar ale’d Dürri’l Muhtar, 5/239; İbn Kudame, el-Mugni mae’ş Şerhi’l Kebir, 1/77.

[4] İbn Abidin, Reddu’l Muhtar ale’d Dürri’l Muhtar, 5/239; El-Mecmu’, 1/296; Keşşafu’l Kanna’, 1/81.

[5] Buhari, Sahih (el-Fethu’l Bari, 10/378), Müslim, Sahih, 3/1677.

[6] El-Adevi, Şerhu’r Risale, 2/367.

[7] El-Fevakihu’d Devvani, 2/411; Ez-Zevacir, 1/142; Zehebi, el-Kebair, Shf. 153

[8] İbn Abidin, Reddu’l Muhtar ale’d Dürri’l Muhtar, 1/220.