Fetava

Hicri Takvim
Miladi Takvim

İhlal edildiği zaman helalleşmeyi gerektiren haklar beş ana başlıktan oluşur. Bunlar, mali, nefsi ve hayati; ırz ve namusa ait ve dini haklardır.


Maldan doğan hakların helalleşilmesi, hak sahibinden helallik dilemek ve ödemekle mümkün olur. Alacaklı olan hayatta değilse mirasçılarına ödenir. Mirasçıları yoksa alacaklının adına hayır ve hasenata harcanır ve ona dualar edilir.


Nefsi ve hayati haklar, örneğin bir adam öldürmek veya azalarından birisini kesmek gibi. Bu gibi durumlarda önce tövbe ve istiğfarda bulunulur. Adam ölmüşse velisi ile helalleşilir ve diyeti ödenir. Velisi ister affeder ister diyet veya kısas ister.


Dedikodu, iftira, alay, sövmek gibi haysiyetle, şerefle ilgili şeylerde ise, yine helalleşmek gerekir. Adamın gıyabında çok çok dua edilir.

Ailevi konularda olan hakların helalleşilmesinde ise, hak sahibiyle helalleşirken konunun bilinmesi gerekmez. Çünkü fitne çıkması ihtimali vardır. Hak sahibine çok çok dua edilmeli ve onun adına sadaklar verilmelidir.


Dini konularda ise hak, genellikle hitaplarla olur. Örneğin birine kafir, fasık, münafık denilmesi gibi. Bu haklardan kurtulmak için önce tövbe ve istiğfar etmek, sonra da imkan varsa hak sahibinden helallik almak gerekir. Allah en iyisini bilir.

Bir yanıt yazın

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.