İslam’ın ilk dönemlerinden itibaren bilhassa evlerde yapılan sohbetler, dinin tebliği ve davetinde çok önemli bir yere sahip olmuştur. Özellikle İslami davetin ilk günlerinde; ilahî vahyin açıktan yapılamadığı dönemlerde Peygamber Efendimiz (s.a.v.), bazen kendi evinde, bazen Hz. Ebû Bekir (r.a.)’ın evinde bazen da ashabından bazı kimselerin evlerinde tebliğ ve davet çalışmalarına ara vermeden devam etmiştir. Bu okul, tebliğ ve davet evlerinin simgesi hâline gelmiş olan en meşhuru ise, Erkam b. Ebu’l Erkam (r.a.)’ın evidir. Asırlarca yapılan bütün sohbet mekân ve meclislerine Hz. Erkam’ın evinde yapılan sohbetler özel isim olmuş ve öyle yâd edilegelmiştir. İslam, bu “ev okullarında” öğrenilmiş, bu evlerde yapılan sohbetler neticesinde yayılmış, İslam’ı geleceğe aktaracak öğretmenler, örnek insanlar, hep bu “ev okulları”nın insan işleme gergeflerinde dokunan insanlar arasından seçilmişlerdir. Dolayısı ile bu sohbetler, ilim meclisleri olan bu okulların asli faaliyetleri olmuşlardır. Medine-i Münevvere’de ise, artık ilim meclisleri camiler olmuş ve ilk medrese, ilk üniversite ve hatta ilk yatılı pansiyon sistemi kurulmuştur.

Soruya dönecek olursak, evlerde ve camilerdeki vaaz ve sohbetlerde verilen bilgilerin çeşitlerine göre bu toplantılarda hazır bulunmanın hükmü belli olur. Buralarda verilen ilimler, bilgiler farz kabilinden ise ve bir başka yerde alınması mümkün değilse, bu sohbetlerde bulunmak gerekir. Çünkü İslam fıkhında bir lazım işi, bir farz ibadeti yerine getirmeye vesile olan bilgileri elde etmek de farzdır. Haram amellerden insanı uzaklaştıracak malumatları elde etmek de farzdır. Bilmeden bir farzı eda etmek, bir haramdan sakınmak mümkün olmaz. Dolayısı ile, verilecek bilgiler kendi hükümlerini de tayin ederler.

Yapılacak sohbetler vasıtasıyla kardeşlik bağları kurulur, hayatın sevinç ve hüzünleri aynı anda teneffüs edilmiş olur, ortaya çıkan problemlere çözüm yolları buralarda aranır, gayesi ve hedefi bir olan cemaat bu yolla elde edilir. İnsanlar arasında eşitlik, adalet ve en mükemmele ulaşma gayretleri buralarda neşvünema bulur. Çünkü sohbetin hikmet, gaye ve anlamında; kardeşlik, tanışmak, bilişmek ve birbirine sahip çıkma anlamları vardır. Çok büyük bir mazeret yoksa sohbetlerde hazır bulunmak güzeldir.